"Het aantal sportblessures bij kinderen en adolescenten is toegenomen en deze trend is vooral de laatste tien jaar duidelijk geworden", zegt Daniel Reed, kinderorthopedisch chirurg in het Portland Hospital (HCA Healthcare UK).

"Preventie vereist een verschuiving in de manier waarop ouders en coaches jeugdsporten benaderen, waarbij gezondheid op de lange termijn prioriteit krijgt boven prestatiewinst op de korte termijn."

En kinderfysiotherapeut Georgina Ashdown, lid van de Chartered Society of Physiotherapy (CSP) die zich bezighoudt met sportblessures, zegt: "Klinisch hebben we een toename gezien van sportblessures bij jongeren. Dit kan het gevolg zijn van een toename in de intensiteit en het volume van sportbeoefening, of een toename in het inwinnen van advies door een verbeterde kennis over sportblessures."

Reed legt uit dat een belangrijk probleem achter de toename van sportblessures bij jongeren de verschuiving is naar specialisatie in één sport gedurende het hele jaar op steeds jongere leeftijd.

Hij wijst erop dat jongeren zich vaak richten op slechts één sport in plaats van op het ontwikkelen van diverse bewegingspatronen door middel van gevarieerde activiteiten. "Deze vroege specialisatie, gecombineerd met de druk om uit te blinken, leidt tot repeterende stress op zich ontwikkelende bewegingsapparaatsystemen die niet ontworpen zijn om dergelijke eisen aan te kunnen," zegt hij.

"Overtraining is een belangrijk punt van zorg, omdat veel jonge atleten trainen met een steeds hogere intensiteit en volume, terwijl goede rust en herstel worden verwaarloosd."

Veel voorkomende blessures bij jongere kinderen

Reed zegt dat typische sportblessurepatronen bij kinderen variëren met leeftijd en sportdeelname.

De botten en gewrichten van jongere kinderen zijn in de groei en specifieke blessures waar u op moet letten zijn onder andere die aan de groeischijf (waar lange botten groeien), die gemakkelijk over het hoofd kunnen worden gezien omdat ze eruit kunnen zien als een lichte verstuiking.

Maar Reed zegt: "In sommige gevallen kunnen deze verwondingen langdurige gevolgen hebben als ze niet goed worden behandeld. Het groeiende skelet kan zich na verloop van tijd heel goed herstellen, maar niet alle verwondingen zijn zo vergevingsgezind, dus het is belangrijk om een goede beoordeling te krijgen, zodat de kans op snelle passende zorg niet wordt gemist."

Hij zegt dat overbelastingsblessures ook steeds vaker voorkomen, waarbij sommige zich ontwikkelende gewrichten zoals de knie of elleboog er vatbaarder voor zijn.

"Herhaaldelijke belasting kan leiden tot letsel van het zich ontwikkelende bot en kraakbeen in het gewricht en er kan een soort stressfractuur ontstaan," legt Reed uit. Hij zegt dat dit vaak verdwijnt door rust, hoewel soms een actievere medische of chirurgische behandeling nodig is.

Hij zegt dat stressfracturen in de wervelkolom en heup soms voorkomen bij jonge dansers en turners, en dat jonge hardlopers en voetballers ook gevoelig zijn voor dergelijke problemen in de onderste ledematen, waarbij turners of mensen die aan werp- of racketsporten doen deze problemen in hun ellebogen hebben.

Credits: PA;

Veel voorkomende blessures bij oudere kinderen

Overbelastingsblessures bij oudere kinderen en adolescenten hebben vaak te maken met de verbinding tussen krachtigere spieren en nog onvolgroeide botten, zegt Reed. Apofysitis (ontsteking van de overgang tussen spier/pees en bot) komt vaak voor in de knie bij jonge mensen die een sprongsport beoefenen (meestal basketbal, volleybal en netbal). "Bij explosieve activiteiten zoals sprinten en springen kunnen deze gebieden van relatieve zwakte resulteren in peesscheuren", legt hij uit.

Blessures in deze leeftijdsgroep zijn vaak energierijker, zegt Reed, en fracturen hebben vaker actieve behandeling nodig (manipulaties, immobilisatie, soms operaties). Bij verwondingen rond gewrichten kan de groeischijf nog steeds betrokken zijn, maar het oudere skelet is minder in staat om te remodelleren.

ACL (voorste kruisband) scheuren bij tieners komen steeds vaker voor door de hogere intensiteit van draaiende sporten zoals voetbal, netbal en basketbal, zegt Reed.

"De behandeling van deze blessures is complex in een groeiend skelet, maar is erg belangrijk voor de gezondheid van het kniegewricht op de lange termijn", legt hij uit. Meestal wordt een operatie aanbevolen en duurt de revalidatie vele maanden voordat terugkeer naar sport mogelijk is.

Jonge vrouwelijke atleten lopen meer kans op ACL-letsel, zegt Reed, onder andere door hormonen en anatomie. Vermoeidheid verhoogt ook aanzienlijk het risico op ACL-letsel bij kinderen, zegt hij, omdat vermoeide spieren de gewrichten niet goed kunnen beschermen tijdens veeleisende activiteiten.

Schouderblessures komen steeds vaker voor bij sporten boven het hoofd zoals tennis en zwemmen, terwijl heup- en liesblessures vaker voorkomen bij sporten waarbij herhaaldelijk geschopt of gesneden moet worden.

"Wat vooral verontrustend is", zegt hij, "is dat we blessures zien in jongere leeftijdsgroepen die voorheen vooral bij volwassen atleten voorkwamen. Stressfracturen en peesontstekingen bij 10-12-jarigen waren een paar decennia geleden vrijwel ongehoord, maar komen nu regelmatig voor."

Credits: PA;

Waarschuwingssignalen

Reed zegt dat kinderen pijn vaak minimaliseren of verbergen, vooral als ze bang zijn om uit hun sport te worden gezet of om coaches en ouders teleur te stellen.

"Als een kind klaagt over pijn tijdens of na een activiteit die langer dan een paar dagen duurt, of als het pijn heeft die de dagelijkse activiteiten beïnvloedt, raad ik aan om medische hulp te zoeken", zegt hij. "Aanhoudende pijn die niet verdwijnt door rust, mag nooit worden genegeerd.

Hij zegt dat vooral nachtelijke pijn bij oudere kinderen en adolescenten een punt van zorg is. Jonge kinderen kunnen 's nachts vaak last hebben van 'groeipijn', maar dit komt minder vaak voor bij oudere kinderen, dus het is belangrijk om dit te laten beoordelen.

Veranderingen in prestaties, tegenzin om mee te doen of de voorkeur voor één kant van het lichaam kunnen ook vroege indicatoren zijn van het ontstaan van problemen.

Lichamelijke tekenen zijn onder andere zwelling, blauwe plekken of misvorming, maar ook subtielere veranderingen zoals veranderde bewegingen, verminderd bewegingsbereik of spierzwakte. "Ouders moeten op hun instincten vertrouwen - als er iets anders lijkt aan de beweging of het gedrag van hun kind bij het sporten, is het de moeite waard om het te onderzoeken," adviseert Reed.

Hij zegt dat slaapstoornissen, stemmingswisselingen of verlies van eetlust er ook op kunnen wijzen dat een kind te maken heeft met pijn die verband houdt met hun sportactiviteiten.

Hoe kunnen ouders sportblessures helpen voorkomen?

Ashdown zegt dat het van vitaal belang is dat scholen, coaches en ouders het Long-Term Athletic Development (LTAD) model begrijpen, dat leeftijdsgerichte training, gebalanceerde activiteit in verschillende sporten en warming-ups op maat voor elke ontwikkelingsfase stimuleert.

"Dit helpt niet alleen het risico op blessures te verminderen, maar zorgt ook voor sterkere, gezondere atleten op de lange termijn," zegt ze. "Hoewel het essentieel is om kinderen aan te moedigen om actief te zijn, is preventie veel beter dan revalidatie."

Reed is het ermee eens dat ouders kinderen moeten aanmoedigen om aan meerdere sporten en activiteiten deel te nemen: "Deze cross-training aanpak helpt bij het ontwikkelen van verschillende bewegingspatronen, voorkomt repetitieve stress en vermindert het risico op overbelastingsblessures.

"Ik raad sterk af om je voor je 14e tot 16e te specialiseren in één sport en op elke leeftijd is het essentieel om te zorgen voor rustperiodes tussen trainingen. Voldoende rust en herstel zijn ook onontbeerlijk om blessures te voorkomen."

Hij zegt dat kinderen minstens één volledige dag per week vrij moeten hebben van georganiseerde sport en dat ze gedurende het jaar langere pauzes moeten nemen van hun primaire sport om het groeiende weefsel te laten herstellen.

Het is ook belangrijk om ervoor te zorgen dat de trainingsbelasting geleidelijk toeneemt in plaats van plotseling: "Ouders moeten op zoek gaan naar programma's die prioriteit geven aan de ontwikkeling van vaardigheden, plezier en de ontwikkeling van de atleet op de lange termijn boven onmiddellijk succes in de competitie."

Daarnaast benadrukt hij dat voeding, hydratatie en voldoende slaap de basis vormen van blessurepreventie. "Als ouders moeten we er dus voor zorgen dat kinderen de juiste voeding voor hun lichaam hebben.

En hij benadrukt: "Het doel moet zijn om gezonde, actieve jonge volwassenen op te voeden die een positieve relatie met lichaamsbeweging onderhouden, in plaats van kinderen te pushen tot het punt van blessures ten koste van hun welzijn op de lange termijn."