Przekroczenie prędkości we Francji lub jazda pod wpływem alkoholu w Hiszpanii mogą wkrótce mieć bezpośrednie konsekwencje dla portugalskich kierowców. Unia Europejska zatwierdziła reformę, która zmienia system praw jazdy we wszystkich państwach członkowskich, w celu zwiększenia bezpieczeństwa na drogach i wyeliminowania rozbieżności w stosowaniu kar za poważne wykroczenia.

Według Rady Europejskiej nowe przepisy mają na celu zapewnienie, że kierowcy ukarani w kraju Unii nie będą mogli uniknąć konsekwencji prawnych po prostu przekraczając granice wewnętrzne.

Tekst dyrektywy, zatwierdzony w marcu 2025 r., powstał na podstawie wniosku Komisji Europejskiej i został zatwierdzony zarówno przez Parlament Europejski, jak i Radę Unii Europejskiej, podaje Postal.

Jedna z głównych zmian dotyczy wzajemnego uznawania sankcji. Według Rady Europejskiej państwo członkowskie wydające prawo jazdy będzie zobowiązane do egzekwowania zakazu prowadzenia pojazdów nałożonego przez inny kraj UE, w którym popełniono przestępstwo, pod warunkiem spełnienia określonych kryteriów.

Środek ten jest obowiązkowy, gdy zawieszenie jest równe lub większe niż trzy miesiące. Kraj, w którym popełniono wykroczenie, musi powiadomić państwo wydające prawo jazdy, które z kolei ma 20 dni roboczych na podjęcie decyzji i powiadomienie kierowcy.

Ograniczenia automatycznego uznawania

Pomimo obowiązku powiadamiania, nie wszystkie sankcje będą stosowane automatycznie.

Według tego samego źródła, jeśli istnieją dowody na to, że prawo kierowcy do obrony nie było przestrzegane, państwo wydające może odmówić uznania kary. Takie sytuacje będą jednak wyjątkowe i uzasadnione w poszczególnych przypadkach.

Celem nowych przepisów jest uniemożliwienie kierowcom ukaranym w jednym państwie członkowskim dalszego prowadzenia pojazdów w innych państwach bez żadnych ograniczeń prawnych.

Wykroczenia uzasadniające zawieszenie

Dyrektywa jasno definiuje wykroczenia, które mogą prowadzić do zawieszenia prawa jazdy uznawanego w całej Unii. Obejmują one prowadzenie pojazdu pod wpływem alkoholu lub narkotyków, znaczne przekroczenie prędkości oraz czyny powodujące poważne obrażenia lub śmierć.

Rada Europejska zauważa, że sytuacje te, uznawane za poważne wykroczenia, muszą podlegać skutecznym i jednolitym sankcjom, niezależnie od miejsca ich popełnienia.

Wspólne zasady ponownego wydawania i sankcji

Oprócz uznawania zawieszeń, nowa dyrektywa wprowadza wspólne zasady dotyczące ponownego wydawania prawa jazdy po nałożeniu sankcji.

To samo źródło wyjaśnia, że państwa członkowskie muszą teraz przestrzegać jednolitych kryteriów dotyczących terminów i warunków odzyskiwania prawa jazdy.

W praktyce oznacza to, że kierowca nie będzie mógł uniknąć kary przeprowadzając się do innego kraju lub ubiegając się o nowe prawo jazdy w innym kraju UE.

Koniec transgranicznej bezkarności

Reforma ta jest następstwem apelu wystosowanego w 2017 r. przez ministrów transportu UE, którzy ostrzegali przed wadami prawnymi w postępowaniu z wykroczeniami popełnionymi poza krajem zamieszkania.

Według danych Rady Europejskiej w 2019 r. około 40% wykroczeń drogowych popełnionych przez zagranicznych kierowców w Unii Europejskiej nie skutkowało żadną karą. Zatwierdzony obecnie wniosek ma na celu wypełnienie tej luki prawnej.

Kiedy nowe przepisy wejdą w życie?

Porozumienie osiągnięte między 27 państwami członkowskimi nadal podlega przeglądowi prawnemu i zostanie formalnie zatwierdzone w nadchodzących miesiącach. Dopiero wtedy zostanie ono transponowane do krajowych systemów prawnych i zacznie obowiązywać bezpośrednio.

Według Rady Europejskiej wejście w życie tej reformy będzie stanowić ważny krok w kierunku stworzenia bezpieczniejszego, bardziej sprawiedliwego i przejrzystego europejskiego obszaru mobilności dla wszystkich kierowców.